Kolejna kapliczka w gminie Tarnów odnowiona
Zabytkowa kapliczka, której fundatorami byli Agata i Józef Zauchowie w Jodłówce Wałkach z 1933 roku, już po remoncie. Matka Boska, do której modlą się całe pokolenia prezentuje się okazale, a okoliczni mieszkańcy chwalą renowację. Właścicielka, Pani Władysława, dziękuje Urzędowi Gminy Tarnów za pomoc i opowiada wyjątkową historię posadowienia pomnika. - Gdy przed laty w tym miejscu stała stara, drewniana, bardzo zniszczona kapliczka, moja rodzina zastanawiała się nad zamontowaniem nowej. Wujek pojechał do Tarnowa i wypatrzył posąg. Pamiętam jak opowiadał, że figura kosztowała 400 złotych - to tyle co cztery młode konie, dlatego do domu wrócił z niczym…W nocy przyśniła mu się Matka Boska, która w obydwu dłoniach trzymała pieniądze. Powiedziała do wujka: ja chcę tu stać, a Tobie i Twojej rodzinie niczego nigdy nie braknie – wzrusza się Pani Władysława. Rodzina Zauchów następnego dnia kupiła figurę, a Matka Boska, po dziś dzień, obdarza ją potrzebnymi łaskami.
Remont kapliczki był możliwy dzięki współpracy Urzędu Gminy Tarnów i mieszkańców. Koszty renowacji samego pomnika – cokołu sfinansowała rodzina Zauchów, a modernizację figury i daszka – samorząd. Efekt jest znakomity. - Takich przykładów współdziałania dla ocalenia naszego pięknego dziedzictwa kulturowego jest więcej – mówi wójt, Grzegorz Kozioł.
A tymczasem w Kościele katolickim maj jest nazywany miesiącem Matki Bożej. Kult ten intensywnie rozwija się od średniowiecza. Początkowo te modlitewne spotkania odbywały się w świątyniach, a już w XVI wieku pojawiły się pierwsze zapisy mówiące o nabożeństwach przy figurach Matki Bożej, w 1814 roku papież Pius VII nadał tej liturgii oficjalną aprobatę Kościoła.
W Polsce tradycja ta została wprowadzona przez jezuitów w XIX wieku. Centralną częścią majówek przy kapliczkach, jest Litania Loretańska, która ma ponad pięćdziesiąt tytułów Maryi. Co ciekawe, w Polsce jest ona dłuższa wskutek zawierzenia Matki Bożej jako królowej, przez króla Jana Kazimierza. Stało się to w 1656 roku.
Tradycja nabożeństw majowych jest w Polsce, w tym także w gminie Tarnów, wciąż bardzo żywa. W tym roku jednak, ze względu na epidemię koronawirusa zaleca się, aby tłumnie nie gromadzić się w rejonie kapliczek, a majówki odprawiać indywidualnie w domach, w łączności radiowej lub telewizyjnej.
Gmina Tarnów to prawdziwe bogactwo zabytkowych, urokliwych kapliczek. Większość odnowiono w ostatnich latach, zarówno ze środków zewnętrznych, jak i z budżetu samorządu. Dzięki wsparciu poseł Anny Pieczarki, wcześniej wicemarszałek Małopolski, udało się uzyskać znaczne dofinansowanie z Urzędu Marszałkowskiego na ten cel. Tylko w ostatnich latach remont zabytkowych kapliczek kosztował w sumie przeszło 300 tysięcy złotych. To m.in.:
- kapliczka domkowa z figurką Matki Bożej z Dzieciątkiem w Porębie Radlnej – ok. połowy XIX w.
- kapliczka kamienna w Tarnowcu – II połowa XIX w.
- kapliczka kamienna z Dzieciątkiem Jezus położonej w Błoniu – ok. 1918 r. posąg, 1886 – postument
- kapliczka domkowa przy drodze wojewódzkiej w Łękawce – ok. 1900 r.
- kapliczka domkowa przy wjeździe do Woli Rzędzińskiej od strony Tarnowa – II połowa XIX w.
- zabytkowy krzyż przy przedszkolu w centrum Woli Rzędzińskiej – 1869 r.
- zabytkowa kapliczka w pniu drzewa obok Ochotniczej Straży Pożarnej w Koszycach Małych początek XX w.
- figura Matki Bożej z Dzieciątkiem w Koszycach Wielkich – 1914 r.
Gminny samorząd chce doprowadzić do renowacji wszystkich tego typu obiektów na swoim terenie.
Wójt gminy Tarnów, Grzegorz Kozioł apeluje do mieszkańców o współpracę. - Są wciąż pewnie kapliczki, które wymagają remontu, być może skryte głęboko i zapomniane. Być może należą do prywatnych właścicieli, których już nie ma. Prosimy mieszkańców, by nas o tym poinformowali, a my się nimi zaopiekujemy – mówi.
Celem jest sukcesywne odnawianie wszystkich zabytkowych figurek, kapliczek czy przydrożnych krzyży niezależnie od tego czy administruje nimi gminny samorząd czy też mają prywatnych właścicieli. Są one nie tylko modernizowane, ale i wyposażane np. w nowe ołtarze, figurki czy ikony. Efekty widać w każdej miejscowości.
W Tarnowcu na przykład w ostatnich latach odnowiono aż trzy kapliczki. Pierwsza znajduje się na terenie cmentarza z I wojny światowej, odrestaurowano ją nie tylko zewnątrz, ale i wewnątrz – odnowiono zabytkowy ołtarz i obraz. Zarówno cmentarzem, jak i kapliczką opiekują się uczniowie tamtejszej szkoły. – Staramy się dbać o nasze najbliższe sąsiedztwo, wpajamy uczniom, że to ich dziedzictwo kulturowe – mówi dyrektor Szkoły Podstawowej w Tarnowcu, Anna Chmura. W Tarnowcu tradycja nabożeństw majowych jest wciąż silna. - Mieszkańcy gromadzą się przeważnie przy ul. Najdałówka oraz pod figurą Matki Bożej przy Domu Kultury. Nie dzieje się tak przez przypadek – mówi sołtys, Jan Nowak. – Dom Kultury to dawna kaplica, która pełniła funkcję kościoła. Dlatego do dziś, zwłaszcza w maju, słychać tam śpiewanie na część Maryi – opowiada.
Czy macie swoje ulubione kapliczki w gminie Tarnów? Jeśli tak, to proponujemy sympatyczną, wirtualną zabawę. Choć nie możemy się przy nich teraz tłumnie gromadzić, zachęcamy do przesłania ich zdjęć do nas. Napiszcie, gdzie się znajdują i dlaczego je szczególnie lubicie, a my opublikujemy fotografie, zarówno na stronie internetowej Urzędu Gminy Tarnów, jak i na gminnym facebook’u.
Fotogalerię przykładowych, gminnych kapliczek, które warto zobaczyć, prezentujemy poniżej. Poniżej także wykaz zabytkowych kapliczek, figur i krzyży na terenie Gminy Tarnów.
Gminna Ewidencja Zabytków:
- figura Dzieciątka Jezus z 1918 roku na postumencie z 1886 roku w miejscowości Błonie
- figura Matki Bożej Różańcowej z 1933 roku w miejscowości Jodłówka Wałki
- krzyż figura z 1914 roku przy ul. Wesołej w Koszycach Małych
- figura Serca Pana Jezusa z 1935 roku w Koszycach Małych
- figura Matki Bożej Różańcowej z początku XX wielu w Koszycach Małych
- figura św. Jana Nepomucena z II połowy XVIII wieku w Koszycach Wielkich
- figura św. Stanisława Biskupa I Męczennika z 1767 roku w Koszycach Wielkich
- figura Serca Pana Jezusa z 1946 roku w Koszycach Wielkich
- kapliczka słupowa św. Jana Nepomucena z 1869 roku w Łękawce
- kapliczka domkowa z ok. 1900 roku w Łękawce
- kapliczka domkowa z figurą Matki Bożej z Dzieciątkiem z ok. połowy XIX wieku w Porębie Radlnej
- kapliczka domkowa św. Antoniego z drugiej połowy XIX wieku w Porębie Radlnej
- figura Matki Bożej z Dzieciątkiem z 1862 roku w Porębie Radlnej
- figura Serca Pana Jezusa z 1928 roku w Porębie Radlnej
- figura Męki Pańskiej z 1889 roku w Tarnowcu
- kapliczka przy cmentarzu z I wojny św. 1915 – 1917 w Tarnowcu
- kapliczka domkowa P. Drwalów z połowy XIX wieku w Woli Rzędzińskiej
- kapliczka domkowa „Nad zimną wodą” z XIX wieku w Woli Rzędzińskiej
- kapliczka domkowa P. Tutajów z 1917 roku w Woli Rzędzińskiej
- kapliczka słupowa P. Kołodziejów z 1869 roku w Woli Rzędzińskiej
- figura Serca Jezusa z 1889 roku w Zawadzie
- figura NMP Niepokalanej z 1918 roku w Zawadzie
- figura św. Floriana z 1767 roku w Zbylitowskiej Górze
- figura Maryi Panny Niepokalanie Poczętej z 1897 roku w Zgłobicach
- krzyż żeliwny na postumencie z 1916 roku w Zgłobicach. {Play}
Montowanie kapliczki po renowacji w miejscowości Jodłówka-Wałki
Przykłady kapliczek odnowionych w ostatnich latach
Przykłady kapliczek z gminnego rejestru zabytków